خدمتگزاری مفهوم وسیع و گسترده ای دارد.این واژه تمام فعالیتهای مثبت و مفیدانسانها را در زمینه های :اجتماعی اقتصادی سیاسی فرهنگی و معنوی شامل می شود.این نکته را یادآور می شویم که : [خدمتگزاری] غیراز[ انجام وظیفه] است . برای روشنی و وضوح معنای خدمتگزاری لازم است مرزاین دو مشخص شود.

کسی که مسؤولیتی بر دوش دارد چه در بعد معنوی و چه در بعد مادی و درازای کار مزد دریافت می کند خدمتگزار نیست گر چه نتیجه تلاش او در راستای خدمت به خلق قرار می گیرد. خدمتگزار واژه ای است که با چگونگی عمل و نیت فردارتباط دارد.

البته اگر شخصی در انجام وظیفه اش کوتاهی نکرد و آن را به بهترین وجه انجام داد و علاوه هم و غم خویش را در رفع نارسائیهای زندگی مردم قرار داد و تابع یکسری مقررات خشک و دست و پاگیراداری نبود نام خدمتگزار بر او زیبنده و شایسته خواهد بود بنابراین هر خدمتگزار مالا به جامعه خدمت می کند ولی هر خدمتی خدمتگزاری نیست . 2

معلمی که علاوه برانجام دقیق وظایف برای رشد و شکوفایی شاگردان دل می سوزاند عالمی که علاوه بر تبیین احکام دین درامور خیر و مسائل زندگی مردم پیشگام است و با مبارزات و فداکاریهایش از لذتهای زندگی چشم می پوشد متمکنی که علاوه برانجان وظایف شرعی بااموال و دارائیش بانی مراکز سودمند می گردد و به نیازمندان امداد می رساند و بالاخره آن رزمند بسیجی که از ناموس وارزشهای دینی عاشقانه به دفاع بر می خیزد همه از نمونه های بارز خدمتگزاری بیشمارند. بدینسان می یابیم که در مفهوم خدمتگزاری گذشت فداکاری ایثار تحمل سختی و ناگواری واحساس هبستگی به همنوعان نهفته است .

با توجه به وصعت و گستردگی معنای خدمتگزاری می توان آن را به دو بخش عمده تقسیم کرد:

1. خدمتهای مادی .

2. خدمتهای معنوی .

تاسیس مدارس و موسسات مراکزامداد تلاشهایی از قبیل : امدادرسانی ساختن مدرسه دانشگاه مسجد پاک ورزشگاه و...از مقوله خدمات مادی است .

خدماتی مانند: تعلیم ارشاد پاسداری از عقیده واخلاق مردم تبلیغ ازارزشهای دینی ستیز با متجاوزان کوشش در راه استقلال و عزت و بالاخره فداکاری و فدا شدن در راه ایمان و عقیده از جمله خدمتهای معنوی شمرده می شوند.

خدمت امری است پسندیده اما آنچه ارزش آن را بالا می برد و یااز ارزشش می کاهد انگیزه هایی است که خدمت براساس آنها شکل می گیرد. برخی از هدف انگیزه خدمتشان احساس نوعدوستی وانسان گرایی است .اینان بر این باورند که خدمت مرز نژاد عقیده ایمان و... را نمی شناسد بلکه هر جاانسانی یافت شود که می توان به او خدمت کرد باید سراغش رفت . صاحبان این تفکر اصل خدمت را ملاک و معیار می گیرنداما به متعلق آن کاری ندارند.

البته این طرز تفکر در حد خودش در خور ستایش است اما کامل نیست .

انگیزه برخی از مردم در خدمت رسانی یک نوع داد و ستداست یعنی قدمی بر می دارند تا قدمی برایشان برداشته شود. دراین بینش محور خدمت جلب خدمتگزاری !ازارزشی برخوردار نیست زیرا نه انگیزه مردمی در آن وجود دارد و نه احساس نوعدوستی .

اینان خدمت می کنند تا به نام و نانی برسند شهرت و مقامی بدست آورند یا به اغراض واهدف سیاسی و مانند آن دست یابند عشق و علاقه به اصل خدمت ندارند بلکه انگیزه اساسی آنان مقاصداجتماعی و دنیایی است !

برخی ازافقی بالا به انسانها می نگرند و در بینش آنان همه مردم [عیال] خداوندند. خدمت به خلق در تفکر واندیشه اینان نوعی عبادت و تقرب به پروردگاراست . کار و خدمت صاحبان این فکر هم حسن فاعلی دارد و هم از حسن فعلی برخورداراست . به عقیده ایشان تنها مفید بودن عمل کافی نیست بلکه

باید فاعل نیز نیت و هدف خیر داشته باشد. صاحبان این نظر می کوشند که ضمن مفید شکل عمل روح معنویت را نیز بر آن حاکم سازند تا ثمره این حرکت خیرخواهانه آنان رااز منزل خودخواهی و هواپرستی خارج و منزل صفا واخلاص برساند .

پیدایش این نگرش تنها در سایه تفکر دینی و جهان بینی الهی ممکن است . در مقام ارزشگزاری خدمتها خدمت نشات گرفته ازاین جهان بینی ازارزشمندترین آنها به شمار می رود به همین جهت در فرهنگ دینی عمل و خدمتی مایه ارزش و عامل کمال آدمی است که انگیزه انجامش قرب و رضایت خداوند باشد.